Cevap:
Bir kimsenin ömrü bitince, vakit tamam olunca, ecel bir an gecikmez. Birinin üç gün ömrü kalmış iken akrabasını, Allah rızası için ziyaret etmesi ile, ömrü otuz seneye uzar. Otuz yıl ömrü olan da, akrabasını terk ettiği için, ömrü üç güne iner. Tefsîr-i Hâzin kitabında diyor ki:
“Takdir, ezelde Levh-i mahfûzda yazılmıştır. Sonradan bir şey yazılmaz. Levh-i mahfuzda, olacak değişiklikler, ömürlerin artması ve kısalması, ezelde yazılmıştır ki, buna kazâ-i mu’allak denir. Allahü teâlânın kaderi, yani ezelde ilmi nasıl ise, Levh-i mahfûzdaki değişiklikler, ona uygun olur. Hazret-i Ömer yaralanınca, Ka’bül-ahbâr hazretleri; 'Ömer radıyallahü anh daha yaşamak isteseydi, dua ederdi. Zira onun duası elbette kabul olur' deyince işitenler şaşırıp, 'Nasıl böyle söylüyorsun, Allahü teâlâ meâlen, (Ecel, bir an gecikmez ve vaktinden önce gelmez) buyurdu' dediklerinde, 'Evet, ecel hazır olduğu vakit gecikmez. Fakat, ecel gelmeden önce, sadaka, dua ve amel-i salih ile, ömür uzar. Zira Fâtır sûresinde meâlen; (Herkesin ömrü ve ömürlerin kısalması hep yazılıdır) buyurulmaktadır' dedi.”
***
Sual: Namaz kılacak bir kimse, önünden insanların geçme durumu varsa, ne yapması gerekir?
Cevap:
Set, sedir gibi yüksek şeyler üzerinde namaz kılanın, önünden, aşağısından geçen kimsenin, başı namaz kılanın ayaklarından yukarı olursa günaha girer. Namaz kılacak olanın önünden herhangi bir kimse geçebilecek yerlerde, namaz kılarken, imam veya yalnız kılanın sol kaşı hizasına, yarım metreden uzun bir çubuk dikmesi sünnettir. Çubuğu yere dikemezse, secde yerinden kıbleye doğru uzatmak veya çizgi çizmek de olur. Geçene, işaretle, yüksek okumakla mâni olmak caiz ise de, mâni olmamak iyidir.
***
Sual: Ev, dükkân, tarla gibi, hayvan, araba, elbise de kiralanabilir mi?
Cevap:
Hayvan binmek, yük taşımak, elbise de, giymek için kiralanır. Şarta uymayıp, hayvan, ev ve elbise zarar görürse, kiracı tazmin eder. Zarar vermeyen şeyleri şart ederse, yapmak lazım olmaz. Mesela, evde iki kişi oturacak denirse, üç, beş kişi de oturabilir.
***
Sual: Namazda konuşmak, namazı bozar mı?
Cevap:
Namazda bir kelime de söylense namaz bozulur.
***
İmanın gitmesine sebep olan hâller
Sual: İmanın gitmesine sebep olan söz ve hâller var mıdır, varsa nelerdir?
Cevap:
Konu ile alakalı olarak Miftâh-ul-Cennet kitabında deniyor ki:
“İmanı olduğu hâlde, ileride imanının gitmesine sebep olan şeyler kırk kadardır:
1- Bidat sahibi yani itikadı bozuk olmak.
2- Zayıf yani amelsiz iman.
3- Dokuz uzvunu doğru yoldan çıkarmak.
4- Büyük günah işlemeye devam etmek.
5- Nimet-i islama şükrünü kesmek.
6- İmansız gitmekten korkmamak.
7- Zulmetmek.
8- Sünnet üzere okunan ezanı dinlememek.
9- Anaya babaya âsi olmak. Onların İslamiyete uygun, mubah olan emirlerini sert sözle reddetmek.
10- Doğru olsa bile, çok yemin etmek.
11- Namazda tadil-i erkanı terk etmek. Tadil-i erkan, hiç hareket etmeden 'sübhanallah' diyecek kadar durmaktır.
12- Namazı ehemmiyetsiz sanıp, öğrenmesine ve çoluk çocuğuna öğretmeye ehemmiyet, önem vermemek.
13- Şarap ve fazlası sarhoş eden her içkiyi, az da olsa, içmek.
14- Müminlere eziyet etmek.
15- Yalan yere evliyalık ve din bilgisi satmak. Ehl-i sünnet bilgilerini öğrenmeyip, kendini din adamı olarak tanıtmak.
16- Günahını unutmak, küçük görmek.
17- Kibirli olmak, yani kendisini beğenmek.
18- Ucub, yani ilim ve amelim çoktur demek.
19- Münafıklık, iki yüzlülük.
20- Hased etmek, din kardeşini çekememek.
21- Devletin ve üstadının İslamiyete muhalif olmayan sözünü yapmamak.
22- Bir kimseyi tecrübe etmeden, iyi demek.
23- Yalanda ısrar etmek.
24- Ulemadan kaçmak, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarını okumamak.
25- Bıyıklarını sünnet miktarından ziyade fazla uzatmak.
26- Erkekler ipek giymek.
27- Gıybet etmekte ısrar etmek.
28- Kâfir de olsa, komşusuna eziyet etmek.
29- Dünya umuru, işleri için, çok gadaba gelmek, sinirlenmek.
30- Faiz almak ve vermek.
31- Öğünmek için elbisesinin kollarını ve eteklerini fazla uzatmak.
32- Sihirbazlık, büyü yapmak.
33- Salih olan mahrem akrabayı ziyareti terk etmek.
34- Allahü teâlânın sevdiği kimseyi sevmemek ve İslamiyeti bozmak için uğraşanları sevmek.
35- Mümin kardeşine üç günden fazla kin tutmak.
36- Zinaya devam etmek.
37- Livatada bulunup, tövbe etmemek.
38- Ezanı fıkıh kitaplarının bildirdikleri vakitlerde ve sünnete uygun okumamak.
39- Haram işleyeni görüp de, gücü yettiği hâlde, tatlı dil ile menetmemek.
40- Nasihat vermek hakkına sahip olduklarına nasihat etmemek.”
