Sual: Muhtaç olmamak için helalden kazanmaya çalışmanın önemi nedir?Cevap:
Kendinin ve çoluk çocuğunun ihtiyaçlarını helalden kazanmak, kimseye muhtaç kalmamak, cihad etmektir. Birçok ibadetlerden daha sevaptır. Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, bir sabah, Eshâbı ile konuşurken, kuvvetli bir genç, erkenden dükkanına doğru geçti. Bazıları, erkenden dünyalık kazanmağa gideceğine, buraya gelip birkaç şey öğrenseydi iyi olurdu, deyince, Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, (Öyle söylemeyiniz! Eğer kimseye muhtaç olmamak ve ana, baba, çoluk çocuğunu da muhtaç etmemek için gidiyorsa, her adımı ibadettir. Eğer, herkese öğünmek, keyif sürmek niyetinde ise, şeytanla beraberdir) buyurdu.
Bir hadîs-i şerifte, (Bir Müslüman, helal kazanıp, kimseye muhtaç olmaz ve komşularına, akrabasına yardım ederse, kıyamet günü, ayın ondördü gibi parlak, nurlu olacaktır). Bir hadîs-i şerifte, (Doğru olan tüccar, kıyamette sıddıklarla ve şehitlerle beraber olacaktır). Bir hadîs-i şerifte, (Allahü teâlâ, sanat sâhibi mümini sever). Bir hadîs-i şerifte, (En helal şey, sanat sâhibinin kazandığıdır). Bir hadîs-i şerifte, (Ticaret yapınız! Rızkın onda dokuzu ticarettedir). Bir hadîs-i şerifte, (Kendini başkasından sadaka isteyecek hâle düşüreni, Allahü teâlâ yetmiş şeye muhtaç eder) buyurdu.
İsa “aleyhisselâm” birine, (Ne iş yapıyorsun?) dedi. İbadetle vakit geçiriyorum deyince, (Nerden yiyip geçiniyorsun?) buyurdu. Her şeyimi kardeşim veriyor, deyince, (O hâlde, kardeşin senden daha kıymetli ibadet yapmaktadır) buyurdu. (Tam İlmihal s. 788)
***
Emin olan tüccar kıymetlidir
Sual: Doğru, emin olan tüccar mı yoksa gece ibadet eden, gündüz oruç tutan abid mi daha üstündür?Cevap:
Ömer “radıyallahü anh” buyuruyor ki, (Çalışınız, kazanınız, Allahü teâlâ rızkımı çalışmadan gönderir, demeyiniz! Allahü teâlâ, gökten para yağdırmaz). Lokman hakîm, oğluna nasihat verirken, (Çalış, kazan! Çalışmayıp, herkese muhtaç kalanların dini ve aklı noksan olur ve iyilik etmekten mahrum kalır ve herkesten hakaret görür) buyurdu. Büyüklerden birine sordular ki, özü sözü doğru olan tüccar mı, yoksa geceleri namaz kılan, gündüzleri oruç tutan abid mi yüksektir? (Emin olan tüccar daha kıymetlidir. Çünkü, şeytanla her saat cihad etmektedir. Şeytan, alışta, verişte, tartmada onu aldatmağa uğraşmakta, o ise Allahü teâlânın emrini, rızasını gözetmektedir) dedi.
Ömer “radıyallahü anh” buyuruyor ki, (Alış-veriş ederken, helal kazanırken can vermeği, başka şekilde ölmekten daha çok severim). İmâm-ı Ahmed ibni Hanbelden “rahmetullahi aleyh” sordular ki, her gün sabahtan akşama kadar camide ibadet edip Allahü teâlâ, benim rızkımı nerden olsa gönderir diyen bir kimse nasıl bir adamdır? Cevabında buyurdu ki, (Bu kimse cahildir. İslâmiyyetten haberi yoktur. Çünkü, Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” buyurdu ki, (Allahü teâlâ benim rızkımı, süngümün ucuna koymuştur). Yani rızkım, İslam dinine ve Müslümanlara saldıran kâfirlerle harp etmekle gelmektedir).
Görülüyor ki, harpte düşmandan alınan ganimet ve barış zamanında harbe hazırlananların aldıkları ücret helal rızıktır. İmâm-ı Evzâî, İbrahim Edhemi “rahmetullahi aleyhimâ” gördü ki, sırtında bir yığın odun götürüyor. Niçin bu kadar sıkıntı çekiyorsun? Kardeşlerin, seni hiçbir şeye muhtaç bırakmıyor dedi. İbrahim Edhem “kaddesallahü teâlâ sirrehül’azîz” buyurdu ki, öyle söyleme, hadîs-i şerifte buyuruldu ki, (Helal kazanmak için sıkıntı çekenlere Cennet vacib olur). (Tam İlmihal s. 788)
