Sual: Hadisleri inkâr edenler, (Nisa Sûresinin 101. âyetinde bildirilen hayat tehlikesi haricinde seferî olunmaz) diyorlar. Peygamber efendimizin seferilik hakkında bildirdikleri niye kabul edilmiyor?
CEVAP
Peygamber efendimizin sözlerini kabul etmeyen, Allahü teâlânın bildirdiklerini de kabul etmez. Kabul etse, (Resule itaat, bana itaattir) mealindeki âyetlere inanır. Âyetlerin bir kısmını inkâr edip, bir kısmına inanır görünenlerin, din hakkındaki sözlerine nasıl itibar edilir?
Peygamber efendimiz, Nisa sûresinin, (Yeryüzünde sefere çıkınca, namazı kısaltabilirsiniz!) mealindeki yüz birinci âyetini açıklamış, seferde namazlarını kısaltmış ve kısaltılmasını emretmiştir. Bu konudaki birkaç hadis-i şerif:
(Allahü teâlâ seferde, dört rekâtlı namazları iki rekât kılmayı emretmiştir.) [Tirmizî, Nesaî, Ebu Davud]
(Seferde namazı tamam kılan, mukimken eksik kılan gibidir.) [Dâre Kutnî, İbni Neccar]
İbni Abbas hazretleri buyuruyor ki: Allahü teâlâ, Resulullah'ın diliyle, dört rekâtlı farzları, seferde iki rekât olarak kılmayı emretmiştir. (Müslim, Ebu Davud, Nesaî)
İbni Mesud hazretleri de, Resulullah'ın seferde yatsının dört rekât farzını iki rekât kıldığını bildirmiştir. (Buhârî)
Hazret-i Ömer buyuruyor ki: Resulullah, cuma namazını iki, seferde dört rekâtlı namazları iki, Kurban ve Ramazan bayramı namazlarını da iki rekât olarak kılmıştır. (Nesaî)
Eshab-ı kiramdan Abdullah İbni Ömer hazretlerine, (Nisa sûresinde, sadece korku hâlinde ve seferde namazı kısaltmaya izin verildiği hâlde, niye namazları kısaltıyoruz?) diye sorulunca, (Resulullah, bize dinimizi anlatırken, seferde namazı iki rekât kılmayı öğretti) buyurdu. (Nesaî)
Hanefî uleması, bu ve benzeri hadis-i şerifleri delil alarak, seferde dört rekâtlı farzları iki rekât kılmanın vacib olduğunu bildirmiştir. (Tahtâvî)
Resulullah'a, onun Eshab-ı kiramına ve mezhep âlimlerine itibar etmeyen mezhepsizlere asla itibar edilmez.
***
Sual: Bir kimse, deniz otobüsüyle, İstanbul'dan seferî uzaklıkta olmayan Armutlu'ya 14 gün kalmak üzere gitse, orada 3 gün kaldıktan sonra Bursa'ya gitse, Bursa'da 3 gün kalıp İstanbul'a dönmek üzere tekrar Armutlu'ya dönse, Armutlu'da 8 gün daha kalıp İstanbul'a dönse, Armutlu'da ve Bursa'da seferî yani misafir olur mu?
CEVAP
Bu durum, Hanefî'ye ve Mâlikî'yi taklit edene göre değişir:
Mâlikî'yi taklit etmeyen Hanefî:
İstanbul'dan çıkarken Bursa'ya da gideceğine niyet ederse Armutlu'da da, Bursa'da da seferî olur. Hem giderken, hem de dönüşte seferî olur.
Bursa'ya gideceğine Armutlu'da karar vermişse, Armutlu'da da Bursa'da da seferî olmaz. Çünkü İstanbul Armutlu arası, deniz otobüsüyle seferî uzaklıkta değildir. Armutlu'da seferî olmadığı için, Bursa'ya gidince de seferî olmaz. Bursa'dan dönüşte İstanbul'a gitmek niyetiyle yola çıktığı için, yani seferî uzaklıkta bir yere gitmeye niyet ettiği için, Bursa'dan çıkar çıkmaz seferî olur. Armutlu'da ve İstanbul'da, evinin çevresinde, fina denilen bölgeye gelinceye kadar seferîdir.
Mâlikî'yi taklit eden Hanefî:
İstanbul'dan çıkarken Bursa'ya da gideceğine niyet eden, Armutlu'da da, Bursa'da da seferî olur. Çünkü Armutlu'da üç gün kalacaktır.
Bursa'dan dönüşte, Armutlu'ya kadar seferî olur. Armutlu'da 4 günden fazla kalacağı için seferî olmaz. Armutlu'dan İstanbul'a dönüşte de seferî olmaz. Çünkü Armutlu İstanbul arası seferî uzaklıkta değildir.
Eğer Bursa'ya gideceğine Armutlu'da karar vermişse, hem Armutlu'da, hem de Bursa'da seferî olmaz. Dönüşte İstanbul'a gitmeye karar verdiği için Bursa'dan çıkar çıkmaz seferî olursa da, Armutlu'da yine seferî olmaz, mukim olur. Armutlu'dan İstanbul'a dönüşte de seferî olmaz. Eğer İstanbul'a Armutlu'ya uğramadan giderse, Bursa'dan çıkar çıkmaz seferî olur. İstanbul'a gitmeye Bursa'nın neresinde karar vermişse, oradan çıkınca seferî olur.
Gecikme zammı
Sual: Elektrik, su faturalarını zamanında ödemeyince, verilen gecikme zammı faiz mi oluyor?
CEVAP
Faiz değil, cezadır, ama mazeretsiz, zamanında ödemeyip ceza vermek haram olur. Bir mazeretle olursa haram olmaz. Mesela unutulmuşsa, para bulamamışsak günah olmaz.
