CEVAP
Hayır. Ana babaya bakmak, bunlar öldüklerinde daha çok miras alacak olana farz değildir. Bunlara daha yakın olana ve onların parçası olana farzdır. Mesela oğlunun oğlu ile kızı bulunan ana babaya yalnız kızları bakar. Hâlbuki mirası kız ile torun yarı yarıya alır. Kızının çocuğu ile erkek kardeşi bulunana, torunu bakar. Hâlbuki mirasın hepsini erkek kardeş alır. Kızlarının çocuklarına hiç miras düşmez.
CEVAP
Evet, kadın kendi malını kullanmaya zorlanamaz. Kadın mecbur kalır da kullanırsa, kocası bunların parasını hanımına ödemek zorundadır.
CEVAP
Sadece nafaka için harcama yetkisi vardır. Nafaka, yiyecek, giyecek ve barınaktır.
Hayır. Ana babaya bakmak, bunlar öldüklerinde daha çok miras alacak olana farz değildir. Bunlara daha yakın olana ve onların parçası olana farzdır. Mesela oğlunun oğlu ile kızı bulunan ana babaya yalnız kızları bakar. Hâlbuki mirası kız ile torun yarı yarıya alır. Kızının çocuğu ile erkek kardeşi bulunana, torunu bakar. Hâlbuki mirasın hepsini erkek kardeş alır. Kızlarının çocuklarına hiç miras düşmez.
Kadın zenginse
Sual: Kadın zengin olsa, malı olsa, yine kocasının ona nafaka vermesi gerekir mi?CEVAP
Evet, kadın kendi malını kullanmaya zorlanamaz. Kadın mecbur kalır da kullanırsa, kocası bunların parasını hanımına ödemek zorundadır.
Nafaka için
Sual: Kocası nafaka vermezse kadın kocasının evine bıraktığı paradan harcayabilir mi?CEVAP
Sadece nafaka için harcama yetkisi vardır. Nafaka, yiyecek, giyecek ve barınaktır.
Babası ölen çocuk
Sual: Babası ölen çocuğun nafakasını kim verir?CEVAP
Fakir olan küçük çocuğun annesi, kız kardeşi ve amcası zengin olsalar, nafakanın üçte birini annesi, yarısını kardeşi, gerisini amcası verir. Fakir bir kimsenin, zengin bir kız kardeşi ve baba bir kız kardeşi ve anne bir kız kardeşi varsa, bu kimseye üç kız kardeşi ortaklaşa bakar. Nafakanın beşte üçünü kız kardeşi, beşte birini baba bir kız kardeşi, beşte birini de anne bir kız kardeşi verir, çünkü bu kimse ölseydi, mirası bu oranda paylaşırlardı.
Küçük çocuğun, annesi, iki kız kardeşi ve amcası bulunsa ve hepsi zengin olsa, nafakayı altıda bir oranında annesi ve amcası verir. Kardeşleri de altıda iki oranında verirler.
Babası ölen çocuğa, mirasçıları miras miktarlarına göre ortaklaşa nafaka verirler. Bunlar, nesep [soy] bakımından nikâhı ebedî haram olan yedi kişidir. Bunlardan zengin olanları, fakir olan kandan mahrem akrabalarına ortaklaşa bakmaya mecburdur. Mesela bir kimsenin dayısı ve amcasının oğlu olsa, bunun nafakasını, dayısı verir, çünkü bu kimse kadınsa, dayısı mahremdir. Amcası oğlu ise namahrem olur. Namahremin nafaka vermesi farz değildir. Miras almasa da, nafakayı mahrem verir.
Başlık parası
Sual: Evlenmemize engel olmasın diye, kızın yakınlarına verdiğim para ve eşyayı evlendikten sonra isteme hakkım var mı?CEVAP
Evet, erkeğin bu maksatla verdiklerini isteyebileceği Mecmua-i Zühdiye’de yazılıdır. Kızın yakınlarının evliliğe razı olmaları için damattan istedikleri para veya mal, rüşvet olur. Rüşvet ise haramdır. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Rüşvet alan da, veren de Cehennemdedir.) [Taberani]
Nişanda verilenler
Sual: Nişan bozulunca, her iki taraf verdiklerini geri isteyebilir mi?CEVAP
Nikâh yapmamışlarsa, verilen hediyeler mevcutsa isteyebilirler. Eğer, her iki tarafın nişanda birbirine gönderdiği şeyler telef olmuşsa ödemek gerekmez. (M. Zühdiye)
