Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki:Kur'an-ı kerimde mealen, (Herkes kendine uygun olan işi yapar) buyuruluyor. İnsanlar iki gruba ayrılır: Yapıcı ve yıkıcı. Dolayısıyla herkes, hangi safta yer aldığına bakmalıdır. Eğer yapıcı safta yer almışsa, yani Allahü teâlâya iman etmişse, İslamiyet’i din olarak kabul etmişse, Muhammed aleyhisselamı peygamber olarak kabul etmişse, Onun dinine uymuşsa, âhirete inanmışsa, bir mümin olarak yaşıyorsa ve bu uğurda çalışıyorsa, çok şükretsin. Bu, onun akıbetinin başlangıcıdır. Yani Cennete giden yola girmiştir. Allahü teâlânın rızasına kavuşacaktır. Yolun sonunda Cennet vardır.
Eğer bir insan, Allah muhafaza etsin, bütün bunlardan mahrumsa, yıkıcıysa, bölücüyse, dedikoducuysa, imansızsa, o da kendine uygun olan işi yapar. Bu da onun akıbetinin başlangıcıdır. Onun yolunun sonu da Cehennemdir.
İşte herkesin alın yazısı, yani kaza ve kaderi, icraatıdır. (Benim alın yazım nasıl?) diye merak eden, icraatına bakmalı. Herkes, alın yazısını dünyada icraatıyla ortaya koyar.
(Kişi âhirette sevdiğiyle beraberdir) hadis-i şerifi gösteriyor ki, uygun insanlar birbirini arayıp bulur. Aynı inançta, aynı idealde, aynı hizmette bir araya gelirler. Uygunsuz insanlar da birbirini bulur. Onlar da yıkmak için beraber çalışırlar.
İbrahim aleyhisselamı ateşe attıkları zaman, yılan hariç hayvanlar ve kuşlar ağlaştılar ve etrafında toplanıp, İbrahim aleyhisselama bir yardım yapabilmenin çaresini aradılar. Bunların arasında zayıf bir bülbül yavrusu vardı. Kendini ateşe atacağı sırada Allahü teâlâ, Cebrail aleyhisselama, (O kuşu tut ve ne istediğini sor) buyurdu.
Cebrail aleyhisselam, kuşu tutup ne istediğini sorunca, kuş, (Halilullahı ateşe atıyorlar. Mademki kurtarmaya kâdir değilim, bari onunla beraber ben de yanayım) dedi. Cebrail aleyhisselam, (Hayır öyle yapma! Senin Allahü teâlâdan bir isteğin var mı?) dedi. Bülbül, (Benim dünyada, Onun adını anmaktan başka arzum yoktur. Binbir ismi olduğunu işittim. Yüz birini biliyorum. Diğer dokuz yüz ism-i şerifini de bilmek isterim) dedi. Allahü teâlâ, kuşun dileğini yerine getirdi. Şimdi sahralarda öten bülbüller, Hak teâlânın binbir ismini söylemektedir.
