Sual: Dürr-ül-muhtar kitabında, (Yatsıyı gece yarısından sonra kılmak mekruhtur; çünkü bu cemaati azaltır) deniyor. Açıklaması olan Redd-ül-muhtar kitabında ise, (Yatsıyı gece yarısından sonraya bırakmak Musannife [Dürr-ül-muhtar’a] göre tahrimen mekruhtur. Hılye’den nakledeceğimize göre ise tenzihen mekruhtur. Daha makul olanı da budur. “Çünkü bu cemaati azaltır” ifadesinden anlaşılıyor ki, yatsıyı evinde kılan gece yarısından sonraya bırakabilir. Çünkü onun hakkında cemaat yoktur) deniyor. Yine Redd-ül-muhtar kitabının başka yerinde ise, (Bir kimse namazı daima vaktinin evvelinde kılan bir cemaatin içinde bulunsa, o kimseye namazı tehir müstehabdır dersek cemaati terk etmesi lazım gelir. Hâlbuki meşhur kavle göre cemaati terk eden kimse azarlanır. Delili, ulemanın yatsıyı gece yarısından sonraya bırakmayı mekruh saymalarıdır. Bunun sebebinin, cemaati azaltmak olduğunu söylemişlerdir. O halde meselemizde, geciktirmenin haram olması icap eder; çünkü cemaati kaçıracağı muhakkaktır) deniyor. Bu ifadelerin birinden, yatsıyı gece yarısından sonra kılmanın mekruh, diğerinden ise caiz olduğu anlaşılıyor. Doğrusu nedir?
CEVAP
İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Yatsı namazını gece yarısından sonra kılmak ve böylece gece namazı sevabını da kazanmayı düşünmek, çok yanlıştır; çünkü Hanefî mezhebindeki müctehid âlimlere göre, yatsı namazını gece yarısından sonra kılmak tahrimen mekruhtur. Bunun içindir ki, gece namazı kılmış olmak için yatsıyı gece yarısından sonraya bırakmak çok çirkindir. (1/29)
Yatsının sünnetini farza tâbi olarak gecenin sonuna tehir etmek mekruhtur; fakat vitri gecenin sonuna tehir etmek müstehabdır. Tebyin’de de böyledir. (Hindiyye)
Yatsı namazını, gecenin ilk üçte birinin bitmesinden önceye kadar geciktirmek müstehabdır. Gecenin ilk üçte birinden sonra, gece yarısına kadar geciktirmek mubahtır. Gecenin yarısından sonra, bir özrü bulunmadan, fecrin doğacağı vakte [imsak vaktine] kadar geciktirmekse mekruhtur. (Halebi-yi sagir)
Hanefî’de, yatsıyı gece yarısına kadar geciktirmek mubah ve ondan sonraya geciktirmek mekruhtur. (Nimet-i İslam)
Yatsı namazını gecenin üçte birine kadar geciktirmek müstehabdır. Gecenin yarısına kadar geciktirilmesi mubahtır. İmsak vaktine kadar geciktirmek, bir özür olmadıkça mekruhtur. (B. İslam İlmihali - Ö. Nasuh Bilmen)
Bu kitaplardan anlaşıldığına göre, yalnız da kılınsa, yatsı namazını gece yarısından sonra bırakmak mekruhtur.
