Sual: Namaza başlamadan önce hangi şartları yerine getirmek gerekir, bunlar yapılmaz ise namaz sahih olmaz mı?Cevap: Namazın dışında olan, yani namaza başlamadan önce yapması farz olan şartları yedidir:
1) (Hadesten tahâret), yani abdest almaktır. Eğer su bulunmazsa teyemmüm etmektir.
2) (Necasetten tahâret), yani elbisesini, vücudunu ve namaz kılacağı yeri pislikten temizlemektir. Gerek ağır, gerekse hafif olsun, az veya çok olsun pisliği temizlemek iyi olur. Peygamberimiz aleyhisselâm buyurdu ki, (Kan ve cerahat pistir. Namaz kılınan yeri de pislikten temizlemek lazımdır. Bedenini de, bevilden ve meniden ve bütün pisliklerden temizlemek lazımdır.)
3) Avret yeri açık olarak kılınan namaz sahih olmaz.
4) Kıble cihetine dönmektir. Kıble, Mekke şehrinde bulunan Kâbe’dir. Namaz Kâbe’ye karşı kılınır. Kâbe’ye karşı secde edilir. Kâbe için secde edilmez. Allahü teâlâ için secde edilir. Vapurda, trende de, namaz kılarken, kıbleye dönmek farzdır. Bunlarda kıbleye dönemeyen Hanefîler, Maliki veya Şafii mezhebini taklit ederek, iki namazı cem eder. Takvimde yazılı (Kıble saati) vaktinde, güneşe dönen, kıbleye dönmüş olur.
5) Her namazı vaktinde kıldığını bilmektir. İbni Âbidîn, diyor ki, (Ezan, vaktinde okununca, İslâm ezanı olur. Vaktinden evvel okunursa, konuşmak olur. Din ile alay etmek olur.)
6) Namazın şartlarından altıncısı, namaza niyet etmektir. Niyet kalp ile olur.
7) Namazın şartlarından yedincisi, (İftitah tekbiri)dir. Yani, namazın evvelinde, (Allahü ekber) demektir. Bu yedi şartın birini, sehven veya kasten, terk eden kimsenin namazı sahih olmaz. (İslâm Ahlâkı s. 380)
***
Sual: Namazda necasetten tahâret hususunda nelere dikkat etmelidir?
Cevap: Hanefi mezhebinde kan, idrar, ispirto kaba necasettir. Küçük havuza damlayınca, suyun hepsi kaba necaset olur. Bulaştıkları yer, avuç içindeki suyun yüzeyinden az ise, namaz sahih olur. Cepte bulunan kaptaki ispirto, kan ve alkollü içkiler, bir miskalden [beş gramdan] az ise, namaz sahih olur. Bu miktarlardan çok ise, namaz sahih olmaz. (Dürr-ül-muhtâr)da, İstincâ bahsi sonunda diyor ki, (Su ile topraklan biri temiz ise, karışımları olan çamur temiz kabul edilir. Fetva da böyledir.) (İbni Âbidîn), (Bahr), (Eşbâh), (Feth) ve (Bezzâziyye)de de böyle yazılıdır. Bu söze zayıf diyenler de var ise de, harac, meşakkat olunca, zayıf kavil ile amel olunur. Fıkıh âlimlerinin bu sözlerinden, ihtiyacı karşılamak için yapılan kolonya, ilaç, vernik ve boya gibi ispirtolu karışımların temiz kabul edilecekleri anlaşılmaktadır. Namaz kılarken necasetten korunmakta harac, meşakkat olduğu zaman, bu kavil ile amel edilir. Şafii ve Maliki mezhebinde de böyle olduğu, (Ma’füvât) kitabında yazılıdır. İspirtolu ilaçların temiz kabul edilmeleri, bunları içmenin caiz olacağını göstermez. Zaruret olmadıkça, yenmeleri ve içilmeleri yine caiz olmaz. Alkollü içkiler, ihtiyaç eşyası değildirler. Necaset olmaları, bu kavle göre de, af edilmez.] (İslâm Ahlâkı s. 380)
***
Sual: İbadet vakitleri nasıl tespit edilmelidir, şartları nelerdir?
Cevap: İbadetlerin vakitlerini tayin ve tespit etmek, yani anlayıp anlatmak, din bilgisi ile olur. İbadetlerin vakitlerini, din âlimleri, yani müctehidler anlamış ve bildirmişlerdir. Fıkıh âlimleri, müctehidlerin bildirdiklerini (Fıkıh) kitaplarında yazmışlardır. Bildirilmiş olan vakitleri, hesap etmek ise, astronomi bilen Müslümanların vazifesidir. Hesap edilmesi caiz olan vakitleri, astronomi âlimleri bulur. Bunların bulduğunu, din âlimlerinin tasdik etmeleri şarttır. Namaz vakitlerini saat ile ve kıbleyi pusula ile anlamanın caiz olduğu (İbni Âbidîn)de (Namazda kıbleye dönmek) bahsinde ve (Fetâvâ-i Şemsüddîn Remlî)de yazılıdır. (Mevdû’ât-ul-ulûm)da diyor ki, (Zamanımızda namaz vakitlerini hesap etmek, farz-ı kifâyedir. Müslümanların güneşin hareketinden veya takvimlerden anlamaları farzdır.) (İslâm Ahlâkı s. 397)
