Cevap:
Müzdelifede, vakfeye, fecir ağardıktan sonra durmak sünnettir. Gece Müzdelifede yatıp, fecir açılırken, sabah namazını hemen kılıp, sonra, (Meş’arilharam) denilen yerde, ortalık aydınlanıncaya kadar, vakfeye durulur.
Güneş doğmadan önce, Mina’ya hareket edilir. Yolda (Muhasser) denilen vadide durmamalıdır. Burası (Eshâb-ı fil) durak yeridir. Mina’ya gelince (Mescid-i Hif)e en uzak olan ve (Cemre-i Akabe) denilen yerde, sağ elin baş ve şehadet parmakları ile, iki buçuk metreden veya daha uzaktan, Cemre yerini gösteren duvarın dibine nohut kadar yedi taş atılır. Duvarın üstüne veya insana, hayvana çarptıktan sonra dibine düşerse caiz olur. Ertesi fecre kadar caiz ise de, o gün öğleden önce atmak sünnettir. Sonra, hiç durmadan buradan gidilip, isterse kurban keser. Çünkü, seferi olana kurban kesmek vacib değildir. Seferi olan hacıların, müfrid oldukları zaman kurban kesmeleri vacib değildir.
Kurbandan sonra tıraş olur ve ihramdan çıkar. Bayramın birinci günü Mina’da olanlar ve bütün hacılar, bayram namazı kılmaz. Sonra, o gün veya ertesi gün veya daha ertesi gün Mekke’ye gidip, Mescid içinde ve niyet ederek (Tavaf-ı ziyaret) yapar. Buna (Tavaf-ül ifâda) da denir. Tavaf-ı ziyareti ve tıraşı bayramın üçüncü günü güneş battıktan sonraya bırakmak mekruhtur ve kurban kesmek lâzım olur.
Yalnız baygın olanın yerine başkası tavaf yapabilir. Tavaf-ı ziyarette, önceden bu tavaf için sa’y yaptıysa, artık bir daha (Remel) ve (Sa’y) yapmaz. Yapmadıysa, sa’y yapması vacibtir. Bu tavafta (Iztıba), yani ihramın üst kısmını sağ koltuk altından geçirip, sol omuz üzerine koymak yoktur. Tavaf namazından sonra Mina’ya gelir. Öğle namazını Mekke’de veya Mina’da kılar. Bayramın ikinci günü, öğle namazından sonra Mina’da hutbe okunur. Hutbeden sonra, üç ayrı yerde, yedişer taş atılır. (Mescid-i Hif)e yakın olandan başlanır.
Üçüncü günü de böyle yedişer taş atılır ki, hepsi kırkdokuz taş olur. Bunları öğleden önce atmak caiz değildir veya mekruhtur. Üçüncü günü güneş batmadan önce, Mina’dan ayrılır. Dördüncü gün de Mina’da kalıp, fecirden güneşin gurubuna kadar dilediği zaman yirmibir taş daha atmak müstehabtır. Dördüncü günü fecre kadar Mina’da kalıp da taş atmadan ayrılırsa, koyun kesmek lâzım olur. Birinci ve ikinci yerlerinde taş attıktan sonra, kollar omuz hizasına kaldırılarak ve el ayaları semaya veya kıbleye çevrilerek dua edilir.
Atılacak yetmiş taş, Müzdelifede veya yolda toplanır. Hayvan üstünde taş atmak caizdir. (Tavaf-ı sadr)dan sonra, zemzem suyu içilir. Kâbe’nin kapı eşiği öpülür. Göğüs ve sağ yanak (Mültezem) denilen yere sürülür.
Sonra, Kâbe perdesine yapışıp, bildiklerini okur ve dua eder. Ağlayarak Mescid kapısından dışarı çıkar. Mina, Mekke’nin; Müzdelife, Mina’nın; Arafat da, Müzdelife’nin şark cihetindedir. (Tam İlmihal s. 346)