Sual: İşinin başından ayrılması mümkün olmayan bir kimse, öğle, ikindi, akşam veya yatsı namazlarını kazaya mı bırakır veya nasıl bir yol takip edebilir?Cevap:
Hanefi mezhebinde, yalnız Arafat’ta öğle ile ikindiyi ve Müzdelife’de akşamla yatsıyı hacıların, bu iki namazı cem etmeleri birleştirerek kılmaları lazımdır. Şafii ve Maliki mezhebinde, seferde, yolculukta da cem edilebilir, iki namaz birleştirilerek kılınabilir.
Hanbeli mezhebinde ise, seferde, yolculukta, hastalıkta, kadının emzikli veya özürlü olmasında, abdesti bozan özürlerde, abdest ve teyemmüm için meşakkat çekenlerin, âmâ ve yer altında çalışıp namaz vaktini anlamakta aciz olanların, canından, malından, namusundan korkanların, maişetine, geçimine zarar gelecek olanların, iki namazı cem etmeleri, birleştirerek kılmaları caiz olur. Namazı kılmak için işlerinden ayrılmaları mümkün olmayanların, bu namazlarını kazaya bırakmaları, Hanefi mezhebinde caiz değildir.
Bunların, yalnız böyle günlerde, Hanbeli mezhebini taklit ederek, iki namazı cem edip birleştirerek kılmaları caiz olur. Cem ederken, iki namazı birleştirerek kılarken, öğleyi ikindiden ve akşamı yatsıdan önce kılmak, birinci namaza dururken, cem etmeye, birleştirerek kılmaya niyet etmek, ikisini peş peşe kılmak, abdestin, guslün ve namazın Hanbeli mezhebindeki farzlarına ve müfsitlerine de uymak lazımdır.
***
Sual: Küçük çocukların, önemini bilmeyenlerin ezan okuması, dinimizce uygun olur mu?
Cevap:
Akıllı çocuğun, âmânın, veled-i zinanın, vakitleri ve ezan okumasını bilen cahil kimselerin ezan okuması, kerahatsiz caizdir. Cünüp kimsenin ezan ve ikamet okuması, kamet getirmesi, abdestsiz ikamet okumak, kadının, fâsıkın, sarhoşun, akılsız çocuğun ezan okumaları ve oturarak ezan okumak tahrimen mekruhtur. Bunların okuduğu ezanlar tekrar okunur. Ezanın sahih olması için, müezzin, Müslüman, akıllı olmalı ve namaz vakitlerini bilmeli ayrıca sözüne inanılan adil bir kimse olmalıdır.
***
Sual: Hazırlanmış olan cenazeyi gündüz mü defnetmelidir, gündüz yetiştirilemezse, gece de defnedilebilir mi?
Cevap:
Yıkanıp, kefenlenen yani hazırlanmış olan cenazeyi gündüz gömmek müstehabdır. Eğer gündüz yetiştirilemezse, gece de gömmek, defnetmek caizdir.
