Sual: Tehdidini yerine getirebilecek biri, başka birinin orucunu zorla bozdursa veya bir kimse zorla kendi hanımıyla beraber olsa, Hanefî mezhebine göre bozulan bu orucu, kurtarma çaresi var mıdır?CEVAP
Mâlikî, Hanbelî ve Şâfiî mezhebi ile İmam-ı Râfiî’ye göre, zorla yedirilip içirilen kimsenin orucu bozulmuş olmaz. İmam-ı a’zam Ebu Hanife’nin kavli de böyledir. Hanımıyla zorla beraber olmaya gelince, İmam-ı Ahmed hariç, diğer imamlara göre de, hanımının orucu bozulmuş olmaz. (Mizan-ı Kübra)
Böyle zor durumda kalan Hanefî, ya İmam-ı a’zamın kavline uyar veya bu üç mezhepten birini taklit ederse orucu bozulmamış olur.
Peygamber efendimiz, (Âlimlerin farklı ictihadları, mezheplere ayrılması rahmettir) buyuruyor. Bu rahmetten istifade ederek bozulan oruçlarımızı kurtarmaya çalışmalıyız. Bozulan oruç yerine ömür boyu oruç tutsak ramazandaki sevaba kavuşamayız. Bir hadis-i şerif şöyledir:
(Ramazanda bir gün orucu bozulan kimse, ömür boyu oruç tutsa, o orucun sevabına kavuşamaz.) [Buhârî]
Tutulamayan oruçların kazası
Sual: Babam bu ramazanda orucunu tutamadı. Bir hocaya, (Sonra kaza edebilir miyim?) diye sormuş, o da, (Öyle kaza etmek diye bir şey yok, tutmadıysa artık fidye verir) demiş. Tutulamayan oruçlar kaza edilmiyor mu?
CEVAP
Elbette kaza edilir. Nakli esas almayan, kafadan konuşan, böyle zamane hocalarına itibar edilmez. Onlar, kitaplara bakarak değil, kafadan konuşurlar. Ramazan orucunu tutamayan hasta, iyi olunca bunları kaza eder. Seferde tutulamayan oruçlar, daha sonra kaza edilir. Kadın, hayzı sebebiyle tutamadığı oruçları daha sonra kaza eder. Bunlar her fıkıh kitabında yazılıdır. Mesela Hindiyye’de, Redd-ül muhtar’da, Halebî’de yazılıdır. Yazılı olmayan kitap yoktur. Hele (Kaza edilmez) diye bir ifade, hiçbir kitapta yoktur. Muteber olmayan kitaplarda bile, (Kaza edilmez) diye yazmaz.
Çok yaşlanıp, ölene kadar ramazan orucunu veya kaza oruçlarını tutamayacak ihtiyar ve iyi olmasından ümit kesilen hasta oruç tutmaz. Fakir değilse tutamadığı gün kadar fidye verir. Fidye verdikten sonra, oruç tutabilecek hâle gelen hasta, tutamadığı oruçlarını kaza eder. (Nehr-ül-fâık)
Bir hadis-i şerif:
(Oruç tutamayacak kadar yaşlı veya iyi olmasından ümit kesilen hasta, fidye verir.) [Nesaî]
