Dine uymakta ölçümüz ne olmalı?

Sual: (Yalnız Kur’an) diyenler, (Ben hadislere, mezheplere ve âlimlere inanmam. Sadece Kur’anı esas alırım) diyorlar. Evet, Kur’an-ı kerim ölçüdür, ama kimin anladığı ölçü olacak? Kur’anın mânâsı, Vehhâbî’ye, Şiî’ye, Mutezile’ye, Ondokuzcuya, (Yalnız Kur’an) diyene göre değişiyor. Hangisinin anladığını esas alacağız? Bazı sapıklar da, (Ben mezhebe, ilmihâle göre değil, hadislere göre söylüyorum) diyorlar. Hadisleri de farklı anlayanlar çıkıyor. Burada ölçümüz ne olmalıdır?
CEVAP   
Ölçümüz, Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdikleridir. Muhammed Hâdimî hazretleri buyuruyor ki:
Dindeki dört delil, müctehid âlimler içindir. Bizim için delil, mezhebimizin bildirdiği hükümdür.

Çünkü biz, âyetten ve hadisten hüküm çıkaramayız. Bunun için, mezhebimizin bir hükmü, Nass’a uymuyor gibi görünse de, mezhebimizin hükmüne uyarız. Çünkü Nass; ictihad isteyebilir, tevil edilmesi gerekebilir, nesh edilmiş olabilir. Bunları da ancak müctehid âlimler anlar. Bunun için tefsir ve hadis değil, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarını okumamız lazımdır. (Berîka)

Biz, âyetten de, hadisten de kendi anladığımızla amel edemeyiz. Çünkü din kitaplarımızda buyuruluyor ki:

Kifâye kitabında, (Müctehid olmayan din adamı, bir hadis işitince, bu hadisten kendi anladığına uyarak amel edemez. Hadis tevil gerektirebilir veya nesh edilmiş olabilir. Müctehidlerin fetvalarıyla amel etmesi lazımdır. Böyle yapmazsa, vacibi [yani farzı] terk etmiş olur) deniyor. Takrir kitabında da böyle yazılıdır. (Tuhfe – İslam Ahlakı)

Dindeki dört delil, müctehid âlimler içindir. Bizim için delil, mezhebimizin bildirdiği hükümdür. Çünkü biz, âyetten ve hadisten hüküm çıkaramayız. Bunun için, mezhebimizin bir hükmü, Nass’a uymuyor gibi görünse de, mezhebimizin hükmüne uyarız. Çünkü Nass; ictihad isteyebilir, tevil edilmesi gerekebilir, nesh edilmiş olabilir. Bunları da ancak müctehid âlimler anlar. 

Kadınların hayvana binmesi

Sual: Kadınların ihtiyaç hâlinde, deve, at, eşek gibi bir hayvana binmesi caiz değil midir?
CEVAP
Erkeğe benzemek, gösteriş yapmak niyetiyle veya bir ihtiyaçsız binmek caiz olmaz. İbni Âbidin hazretleri buyuruyor ki:

Hadis-i şerifte, Müslüman bir kadının hayvana binemeyeceği bildiriliyor. Eğer savaş, hac gibi dînî veya dünyevî bir zaruret varsa, binmesinde mahzur yoktur. (Redd-ül-muhtar)