Sual: Yaptığım işleri beğeniyor, (Başkası böyle güzel yapamaz) diyorum. Başkalarını kendime güldürmemek için işimi düzgün yapmaya çalışıyorum. Bunlar kibir midir, ucub mudur?
CEVAP
Başkalarını değil, Allah'ın bize ne diyeceğini düşünmeliyiz. Hangi iş olursa olsun, (Allahü teâlâ, bu iş için bize ne der?) diye düşünerek yapmalıdır. Allah bizden razı ise, bütün dünya bize gülse ne çıkar? Tersine, Allah razı değilse, dünya bizi el üstünde tutsa neye yarar?
Kibir, kendini başkasından üstün göstermek; ucub ise, kusurlarını görmeyip, ibadet ettiği için kendini ve ibadetlerini beğenmek, başkasından kendini üstün bilmektir. Buna egoizm de denir. İki hadis-i şerif:
(Ucub felakete götürür.) [Beyhekî]
(Ucub sahibi, dilsiz ve sağır olarak; kibirli ise, katrandan elbise giyerek haşrolur.) [Tibyan]
Hiç kimsenin bulunmadığı yerde insan ucba kapılabilir, fakat kibirli olamaz. Çünkü insan, kimse olmasa da kendini ve işini beğenebilir, fakat kimse olmadığı için, kendini büyük gösteremez, kibirlenemez. Ucub, yaptığı iyi işler sebebiyle kendini beğenmektir. Kendini beğenen, başkalarından üstün görebilir. Bu da kibirdir. Yani ucubdan kibir doğar. Hadis-i şerifte, (Zerre kadar kibir sahibi, Cennete giremez) buyuruluyor. (Taberanî)
O hâlde, insanların ne diyeceğine değil, Allah'ın ne diyeceğine önem vermeli, kibirden ve ucubdan çok sakınmalıdır.
İki şeyin hasreti
Hasrette iki şeyin, bulunmaz asla eşi,
Biri giden gençliktir, diğeri din kardeşi.
Müstecab dua
Sual: Bir arkadaş, (Bana müstecab dua et!) diyor. Bu ne demektir?
CEVAP
Müstecab, icabet edilen yani kabul olan dua demektir. Bunu söylemekle, (Bana, kabul olacak dua et!) demek istiyor. Müstecab olan, yani kabul edilen dualar çoktur. Bazılarını bildirelim:
(Düâ-i zahrul gayb icabete makrundur = Gıyaben yapılan dua, icabete daha yakındır) buyuruluyor. Bu, (Bir müminin, diğer müminin arkasından yapacağı dua makbuldür, kabul olur) demektir. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Bir Müslümanın din kardeşinin arkasından ettiği hayır dua kabul olur. O kimse, dua edince, bir melek, “Âmin! Kardeşin için ne istiyorsan, aynısını Allah sana da versin” der.) [Müslim]
Demek ki müstecab dua isteyen, şunları söylüyor:
1- (Arkadan, gıyabımda bana dua et!) diyor. Bir hadis-i şerif:
(En tez kabul olunan dua, kişinin din kardeşi gıyabında ettiği duadır.) [Buharî]
2- (Mübarek gecelerde bana dua et!) diyor. Bir hadis-i şerif:
(Şu beş gecede yapılan dua kabul olur: Regaib, Berat ve Cuma gecesi ile Ramazan ve Kurban bayramının birinci gecesi.) [İbni Asakir]
3- (Salevat getirerek bana dua et!) diyor. Bir hadis-i şerif:
(Dua perdelidir, salevat getirilince, perdeler yırtılır, dua kabul olur.) [Taberanî]
4- (Seher vaktinde bana dua et!) diyor. Bir hadis-i şerif:
(Gece seher vaktinde yapılan dua kabul olur.) [Tirmizî]
5- (Hatim yapınca bana dua et!) diyor. Bir hadis-i şerif:
(Hatim yapanın duası kabul olur.) [Beyhekî]
6- (Namazlardan sonra bana dua et!) diyor. Bir hadis-i şerif:
(Beş vakit namazlardan sonra yapılan dua kabul olur.) [Buharî]
7- (Oruçluyken bana dua et!) diyor. Bir hadis-i şerif:
(Oruçlunun duası reddedilmez.) [Tirmizî]
8- (İsm-i a’zam okuyarak bana dua et!) diyor. Bir hadis-i şerif:
(İsm-i a'zamla edilen dua kabul olur ve dileği yerine gelir.) [İbni Mace]
İsmi a'zam duası hakkında sitemizde yeterli bilgi vardır.
9- (Cuma günleri bana çok dua et!) diyor. Bir hadis-i şerif:
(Cuma günü sabahtan akşama kadar çok dua etmeli; çünkü cuma günü icabet vakti vardır; dua o zamana tesadüf ederse, edilen dua kabul olur.) [İ. Nevevî]
10- (Kabul olup olmayacağını hiç düşünme, yeter ki sen bana dua et! Dua kabul olur) demek istiyor. Üç hadis-i şerif:
(Rabbiniz kerimdir, kendine açılan eli boş çevirmekten hayâ eder, edilen duayı kabul eder.) [Tirmizî]
(Allahü teâlâ, birine dua etmesini takdir etmişse, kabul etmeyi de takdir etmiştir.) [Ebu Nuaym]
(Dua etme arzusu gelince, dua edin! Çünkü bu arzu, duanın kabul olacağına alamettir.) [Tirmizî]
Aşkın ateşi
Sönmez aşkın ateşi, gönülden gönle akar,
Mâşuktan başkasını, ne varsa hemen yakar
CEVAP
Başkalarını değil, Allah'ın bize ne diyeceğini düşünmeliyiz. Hangi iş olursa olsun, (Allahü teâlâ, bu iş için bize ne der?) diye düşünerek yapmalıdır. Allah bizden razı ise, bütün dünya bize gülse ne çıkar? Tersine, Allah razı değilse, dünya bizi el üstünde tutsa neye yarar?
Kibir, kendini başkasından üstün göstermek; ucub ise, kusurlarını görmeyip, ibadet ettiği için kendini ve ibadetlerini beğenmek, başkasından kendini üstün bilmektir. Buna egoizm de denir. İki hadis-i şerif:
(Ucub felakete götürür.) [Beyhekî]
(Ucub sahibi, dilsiz ve sağır olarak; kibirli ise, katrandan elbise giyerek haşrolur.) [Tibyan]
Hiç kimsenin bulunmadığı yerde insan ucba kapılabilir, fakat kibirli olamaz. Çünkü insan, kimse olmasa da kendini ve işini beğenebilir, fakat kimse olmadığı için, kendini büyük gösteremez, kibirlenemez. Ucub, yaptığı iyi işler sebebiyle kendini beğenmektir. Kendini beğenen, başkalarından üstün görebilir. Bu da kibirdir. Yani ucubdan kibir doğar. Hadis-i şerifte, (Zerre kadar kibir sahibi, Cennete giremez) buyuruluyor. (Taberanî)
O hâlde, insanların ne diyeceğine değil, Allah'ın ne diyeceğine önem vermeli, kibirden ve ucubdan çok sakınmalıdır.
İki şeyin hasreti
Hasrette iki şeyin, bulunmaz asla eşi,
Biri giden gençliktir, diğeri din kardeşi.
Müstecab dua
Sual: Bir arkadaş, (Bana müstecab dua et!) diyor. Bu ne demektir?
CEVAP
Müstecab, icabet edilen yani kabul olan dua demektir. Bunu söylemekle, (Bana, kabul olacak dua et!) demek istiyor. Müstecab olan, yani kabul edilen dualar çoktur. Bazılarını bildirelim:
(Düâ-i zahrul gayb icabete makrundur = Gıyaben yapılan dua, icabete daha yakındır) buyuruluyor. Bu, (Bir müminin, diğer müminin arkasından yapacağı dua makbuldür, kabul olur) demektir. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Bir Müslümanın din kardeşinin arkasından ettiği hayır dua kabul olur. O kimse, dua edince, bir melek, “Âmin! Kardeşin için ne istiyorsan, aynısını Allah sana da versin” der.) [Müslim]
Demek ki müstecab dua isteyen, şunları söylüyor:
1- (Arkadan, gıyabımda bana dua et!) diyor. Bir hadis-i şerif:
(En tez kabul olunan dua, kişinin din kardeşi gıyabında ettiği duadır.) [Buharî]
2- (Mübarek gecelerde bana dua et!) diyor. Bir hadis-i şerif:
(Şu beş gecede yapılan dua kabul olur: Regaib, Berat ve Cuma gecesi ile Ramazan ve Kurban bayramının birinci gecesi.) [İbni Asakir]
3- (Salevat getirerek bana dua et!) diyor. Bir hadis-i şerif:
(Dua perdelidir, salevat getirilince, perdeler yırtılır, dua kabul olur.) [Taberanî]
4- (Seher vaktinde bana dua et!) diyor. Bir hadis-i şerif:
(Gece seher vaktinde yapılan dua kabul olur.) [Tirmizî]
5- (Hatim yapınca bana dua et!) diyor. Bir hadis-i şerif:
(Hatim yapanın duası kabul olur.) [Beyhekî]
6- (Namazlardan sonra bana dua et!) diyor. Bir hadis-i şerif:
(Beş vakit namazlardan sonra yapılan dua kabul olur.) [Buharî]
7- (Oruçluyken bana dua et!) diyor. Bir hadis-i şerif:
(Oruçlunun duası reddedilmez.) [Tirmizî]
8- (İsm-i a’zam okuyarak bana dua et!) diyor. Bir hadis-i şerif:
(İsm-i a'zamla edilen dua kabul olur ve dileği yerine gelir.) [İbni Mace]
İsmi a'zam duası hakkında sitemizde yeterli bilgi vardır.
9- (Cuma günleri bana çok dua et!) diyor. Bir hadis-i şerif:
(Cuma günü sabahtan akşama kadar çok dua etmeli; çünkü cuma günü icabet vakti vardır; dua o zamana tesadüf ederse, edilen dua kabul olur.) [İ. Nevevî]
10- (Kabul olup olmayacağını hiç düşünme, yeter ki sen bana dua et! Dua kabul olur) demek istiyor. Üç hadis-i şerif:
(Rabbiniz kerimdir, kendine açılan eli boş çevirmekten hayâ eder, edilen duayı kabul eder.) [Tirmizî]
(Allahü teâlâ, birine dua etmesini takdir etmişse, kabul etmeyi de takdir etmiştir.) [Ebu Nuaym]
(Dua etme arzusu gelince, dua edin! Çünkü bu arzu, duanın kabul olacağına alamettir.) [Tirmizî]
Aşkın ateşi
Sönmez aşkın ateşi, gönülden gönle akar,
Mâşuktan başkasını, ne varsa hemen yakar