Sual: Kitaplarda, (Bir kavle göre caizdir, bu kavil zayıftır) deniyor. Bu ne demektir?CEVAP
İhtiyaç olunca o kaville amel edilir demektir. İhtiyaç olunca günümüzde zayıf kaville amel etmek, kuvvetli kaville amel etmek gibi sahih, hatta lazım olur. S. Ebediyye’den bir örnek verelim:
Diş dolgusu olmayanın, dolgusu olan imama uyması hakkında, iki ayrı kavil vardır:
Birinci kavle göre, dolgusu olmayan Hanefî’nin, dolgusu olan imama uyması sahih olmaz, çünkü bu imamın namazı Hanefî mezhebine göre sahih değildir.
İkinci kavle göre, bu imam, Mâlikî mezhebini taklit ediyorsa, dolgusu olmayan Hanefî’nin, buna uyması sahih olur. İmam-ı Hinduvani böyle ictihad etmiştir. Dolgusu olan salih bir imamın Mâlikî mezhebini taklit etmediği bilinmedikçe, dolgusu olmayan Hanefîler de, bu imama uymalıdır. Bu ikinci kavil her ne kadar zayıf ise de, harac olduğu zaman zayıf kaville amel etmek lazımdır. Fitneye mani olmak için de zayıf kaville amel edileceği, Hadika’da da yazılıdır.
İctihada ihtiyaç var mı?
Sual: Fen vasıtaları değişiyor. Karşılaştığımız yeni olaylar için yeni ictihadlar gerekmez mi?
CEVAP
Bugün ibadette yeni bir olay olmadığı için ictihada ihtiyaç yoktur, çünkü Resulullah efendimiz, kıyamete kadar olacak her şeyin hükmünü bildirdi, mezhep imamları da bunları açıkladı.
İbadetler ve diğer hükümler kıyamete kadar aynıdır. Mesela namaz 1400 yıl önce nasıl kılınıyorsa, kıyamete kadar aynıdır. Bunlarda değişiklik, ilave ve çıkarma olmaz. Bu hükümlerin günlük olaylara tatbiklerini ise, müctehid olmayan âlimler yapar. Her asırda gelecek olan müceddidler, bu işi yaparlar, ama ictihadla yeni hükümler çıkarmazlar, çünkü buna lüzum bırakılmamıştır. Hepsi açıklanmıştır. (Yeni olaylar için yeni ictihadlar yapılmalıdır) diyerek, dinde ilaveler, değişiklikler yapmak lazım olduğunu savunmak çok yanlış olur.
Kötü isimleri değiştirmek
Sual: İsminin anlamı çok kötü olan birisinin, nüfustan ismini değiştirmesi gerekir mi?
CEVAP
Nüfustan değiştirmek gerekmez. Ailesi ve çevresi yeni isimle çağırırsa mesele kalmaz. Zamanla herkes alışır ve daha sonra nüfus kaydından da kolayca değiştirilebilir. Hazret-i Âişe validemiz (Resulullah, çirkin isimleri değiştirirdi) buyurdu. (Tirmizi)
